 |
| Otwarcie Cmentarza Katyńskiego, Przed dworcem smoleńskim |
© copyright Andrzej Olas (andrzej.f.olas@gmail.com)
Drodzy Czytelnicy: Facebook jest nienajlepszym miejscem do przekazywania informacji - wykonuje przypadkowe ruchy w przód w skos i do tyłu. Chyba najbezpieczniej jest dołączyć do mojej facebookowej grupy Festyn Opowiadań. Jest też strona Festynu Opowiadań: @Festyn.Opowiadan. W końcu możesz otrzymywać moje posty mejlem - piszę o tym poniżej.
Rozdział XI Katyń (c.d.)
Droga do Katynia, profesor Swianiewicz. W początku kwietnia 1940 roku Sowieci rozpoczęli wywózkę polskich oficerów z Kozielska. Co kilka dni wywożono transport około trzystu ludzi. Miejsce, dokąd ich wywożono, nie było znane, wśród jeńców krążyły najróżniejsze pogłoski, tym bardziej że – jak pisze profesor Lebiediewa – wcześniej, 16 marca, wszystkich jeńców znajdujących się w obozach NKWD pozbawiono prawa do korespondencji (przywrócono je dopiero we wrześniu).
Prawda o wywózkach była niewyobrażalna – jeńców (w sumie, uwzględniając inne obozy i uwięzionych gdzie indziej Polaków – ponad dwadzieścia tysięcy osób) transportowano na śmierć. Z Kozielska jeńców wieziono wagonami aresztanckimi bądź do podsmoleńskiej stacji Śniadowo, bądź też do samego Smoleńska. Następnie tych ze Śniadowa przewożono aresztanckim autobusem do miejsca mordu – do lasku katyńskiego.
Jedynym, który przebył większą część tej drogi i przeżył, jest profesor Swianiewicz. Człowiek, który w znacznej mierze przyczynił się do ujawnienia prawdy o mordzie w Katyniu i pośrednio do wyjaśnienia losów ponad dwudziestu tysięcy zamordowanych. W ciągu prawie trzech lat, jakie ten nieprzeciętny człowiek spędził w Sowietach, śmierć była jego najbliższym towarzyszem.
Profesor Swianiewicz odbył wraz z innymi jeńcami podróż w wagonie aresztanckim aż do stacji Śniadowo. Dopiero tam został wyłączony z transportu, przewieziony do więzienia w Smoleńsku i następnie do Moskwy, do słynnego centralnego więzienia NKWD na Łubiance. W więzieniu przedstawiono mu oskarżenie o szpiegostwo – to właśnie dlatego odtransportowany został do Moskwy; paradoksalnie to oskarżenie uratowało mu życie. Podczas przesłuchań zorientował się, że znalazł się w Moskwie, ponieważ jego książka o polityce gospodarczej hitlerowskich Niemiec wzbudziła zainteresowanie pewnych czynników sowieckich:
Nie wykluczam, że właśnie ta moja książka o polityce gospodarczej Niemiec hitlerowskich była głównym powodem zainteresowania Moskwy moją osobą [...][1].
Na polecenie śledczego podczas przesłuchań napisał rosyjskie streszczenie niektórych rozdziałów jego książki. Ta praca wiele mu nie pomogła – po zakończeniu śledztwa profesor otrzymał wyrok niestandardowy – dziesięć lat łagru (standardem było osiem).
W łagrach profesor doczekał wybuchu wojny sowiecko-niemieckiej i zawarcia Paktu Sikorski-Stalin. Pakt przewidywał utworzenie armii polskiej w Sowietach, jak i amnestię dla uwięzionych Polaków.
W stosunku do profesora Swianiewicza amnestia, w myśl sowieckiej dialektyki, i zadziałała, i nie zadziałała. Ledwie w sierpniu 1941 roku zwolniono go z łagru, prawie natychmiast wyłączono go z kategorii tych, którzy podlegali zwolnieniu, i odesłano z powrotem do łagrów. Dopiero w kwietniu 1942 roku po licznych, kilkumiesięcznych interwencjach na szczeblach rządowych zwolniono go ostatecznie. Interweniował w jego sprawie zarówno polski ambasador w Sowietach, jak i ministrowie rządu w Londynie:
Podobno był to jedyny wypadek, że MSZ złożyło rządowi sowieckiemu notę w indywidualnej sprawie pojedyńczego jeńca z kampanii 1939 roku. Sowiety więc nie miały innego wyjścia i musiały mnie zwolnić.
 |
| Dworzec w Smoleńsku |
A więc polskie władze walczą o Swianiewicza, a po jego uwolnieniu rozpinają nad nim parasol ochronny. W podróży do Ambasady Polskiej, wówczas w Kujbyszewie, towarzyszy mu silnie umięśniony kurier dyplomatyczny, podróżnicy są zaopatrzeni we wszystkie pozwalające na podróż papiery, jakie tylko można i trzeba było uzyskać od władz sowieckich. Natychmiast po dotarciu do Ambasady profesor zasiada do pisania raportu o podróży z Kozielska do Gniezdowa i więzienia w Smoleńsku. Świadectwo profesora kieruje poszukiwania na zupełnie nową ścieżkę, bo do tej pory wydawało się, że oficerów należy szukać na Syberii, gdzieś w odległych rejonach Sowietów.
I oto co profesor, Europejczyk, wówczas myśli: „Nie wydawało się mi prawdopodobne, żeby byli oni zlikwidowani metodą masowego, planowo zorganizowanego mordu”.
A jednak. Tak właśnie zostali zamordowani.
Do sierpnia 1942 roku profesor pozostaje w Ambasadzie Polskiej w Kujbyszewie, czekając na wyjazd do Londynu, gdzie miał stawić się do dyspozycji rządu. Zapada decyzja, że wyjedzie przez Iran wraz z kończącym misję w Sowietach ambasadorem Kotem.
Sierpień roku 1942. Ofensywa niemiecka jest w pełnym toku, Niemcy zbliżają się do Stalingradu. Władza sowiecka znajduje się w śmiertelnym niebezpieczeństwie. A polskie ośrodki pomocy są w rozkwicie, kłują w oczy Sowietów. Oczywiście jest jakaś jednostka NKWD, która Polaków śledzi. Sowieci organizują kryminalną, dobrze zsynchronizowaną intrygę. Ma ona dwa cele. Po pierwsze lepiej nie wypuszczać świadka zbrodni – czyli profesora. Po drugie – przykrócić działalność polskich ośrodków. Ale bez hałasu – tak zawsze działa NKWD.
 |
| Otwarcie Cmentarza Katyńskiego, rok 2000 |
Czas na kolejny trick Sowietów: Ponieważ ambasadora Kota już w Rosji nie ma, a nowy jeszcze nie dojechał, łatwo jest w Polaków uderzyć. To znakomity moment na likwidację polskich ośrodków. Ośrodki znikają, dokonuje się aresztowań polskich działaczy.
Wreszcie exodus profesora się kończy. Profesor dociera do Teheranu. Ambasador Kot zleca mu opracowanie memoriału w sprawie zaginionych oficerów.
A kiedy życie profesora wróci do normy? W osiemnaście lat po wrześniu 1939 roku. Wtedy w dalekiej Indonezji, w mieście Dżakarta, spotyka się on z żoną po raz pierwszy od opuszczenia Wilna.
Życie profesora Swianiewicza to materiał na scenariusz demaskujący zbrodnie polityków, włączając w to poza gangiem Stalina – także polityków zachodnich.
Wracam do książki W cieniu Katynia. Wracam, bo warto do niej wracać. Choć znaczna, chyba najważniejsza, część książki dotyczy Kozielska i Katynia, to jest to rozrachunek życia nieprzeciętnego człowieka. Są tam wspomnienia sprzed wojny, z kampanii 1939 roku i opis dalszych losów profesora po wyjeździe z Sowietów. Odnaleźć można klimat II Rzeczypospolitej, odczytać wrażenia autora ze spotkań z ważnymi politykami. Są tam analizy gospodarcze i polityczne, są oryginalne poglądy autora – zwolennika Rzeczypospolitej wielonarodowej. Dla mnie jest to bardzo ważna książka.
Nie mogę się oprzeć, aby nie zacytować opinii profesora Swianiewicza o społeczeństwie niemieckim w przededniu drugiej wojny światowej (rok 1936):
Podczas mego pobytu w Królewcu przyjechał do tego miasta Hitler. Miałem więc okazję oglądać go z bardzo bliskiego dystansu. Tak samo jak we Wrocławiu w zetknięciu z hitlerowcami moją pierwszą reakcją było odwołanie się do poczucia humoru. Lecz widok rozentuzjazmowanych tłumów napełniał mnie prawdziwym strachem. Było to zjawisko z dziedziny masowej psychopatologii. Fakt jednak, że to masowe obłąkanie ogarnęło naród odznaczający się skądinąd wielkimi talentami organizacyjnymi i technicznymi, a również wielką pracowitością, rodził ponure przewidywania co do przyszłości Europy.
I jeszcze jeden cytat (pamiętajmy, że pisze to ekonomista):
Lecz nawet jeśli przypuścimy, że w pewnej chwili Polska odzyska zupełną swobodę decydowania o swoich losach, to należy pamiętać, że przemysł polski jest dziś niemal całkowicie zależny od surowców rosyjskich. Pewne więc więzy z Rosją w każdym razie będą musiały być zachowane. W tych warunkach w interesie obydwu stron leży, aby te więzy były oparte nie tylko na strachu – tak jak dzisiaj – lecz również na pewnym elemencie wzajemnego szacunku i zaufania.
KONIEC ODCINKA 24
Poszukuję współpracownika - chodzi o napisanie scenariusza bazującego na mojej twórczości. Proszę o kontakt mejlowy.
Z profesorem Targowskim napisaliśmy książkę. Już wyszła z druku wydana w Oficynie Wydawniczej Kucharski.
W sobotę, 6 kwietnia 2019 w Fundacji Kościuszkowskiej w Waszyngtonie ( link tutaj ) odbył się wieczór autorski obu autorów.
A w trzy tygodnie później profesor Targowski został laureatem konkursu "Wybitny Polak w USA":
Wyboru zwycięzców konkursu "Wybitny Polak w USA" w pięciu kategoriach określających różne profesje i dziedziny życia oraz aktywności zawodowej dokonała 30-osobowa Kapituła tej nagrody, składająca się z polonijnych liderów oraz przedstawicieli różnych organizacji i instytucji.
Po więcej szczegółów kliknij tutaj.
Serdecznie gratuluję współautorowi.
Książkę Hybrydowi Polacy możesz kupić w księgarni internetowej - link tutaj, szukaj według tytułu lub nazwiska, albo w księgarni Bolesława Prusa na Krakowskim Przedmieściu na przeciw Uniwersytetu Warszawskiego.
A tak wygląda okładka książki - prawda że ładna?
Oto co znajdziesz w książce:
Są różne prawdy: jest prawda prozy, inna jest prawda reportażu, i inna dokumentu. A co się stanie, jeżeli spróbować skojarzenia dwóch prawd, jeżeli uzupełnić umiejscowioną w naszej polskiej rzeczywistości prozę komentarzem?
I to właśnie czytelnikowi proponujemy; jesteśmy przekonani, że doręczając mu w jednej książce w taki sposób skomponowaną całość dajemy czytelnikowi coś więcej niż jej dwie, potraktowane osobno, części składowe; dajemy mu coś w rodzaju prawdy rozszerzonej.
Spośród terminów jakich używa się, aby zdefiniować nasze ostatnie dziesięciolecia są takie jak globalizacja czy też czas przyspieszenia, czas zmiany. Te określenia brzmią dla nas Polaków szczególnie prawdziwie – na przestrzeni kilkudziesięciu lat przeszliśmy przez wojnę, rządy reżimu komunistycznego, erę Solidarności, czas Unii Europejskiej i włączenia się w gospodarkę globalną, wreszcie okres kwestionowania zasad demokratycznych.
* * *
A teraz o odcinku który przeczytałeś. Jeśli tekst podoba Ci się - zadbaj jak należy o miłość własną autora. Na samym dole tego postu znajdź słowo Reakcje i jeśli zechcesz kliknij na jedno z trzech okienek - czy to na "zabawne", czy też na "interesujące" albo "fajne".
Możesz też dodać komentarz.
Możesz też na Facebooku kliknąć na "Lubię to".
Jak dotąd Festyn Opowiadań osiągnął prawie pięćdziesiąt tysięcy otwarć.
Aby przeczytać inne opowiadania możesz użyć dwóch przycisków nawigacyjnych "Starszy post", "Nowszy post" znadujących się na samym dole postu.
Jest też strona Festynu Opowiadań: @Festyn.Opowiadan i możesz ją polubić.
Ważne - Facebook zmienia swoje algorytmy i nie zawsze wyświetla prawidłowo moje posty. Opowiadania Festynu możesz otrzymywać mejlowo przez subskrypcję kolejnych numerów Festynu Opowiadań. W okienku w prawym górnym rogu postu wpisz swój e-mail i kliknij "subscribe".
Aby otrzymywać powiadomienia Facebooka o każdym opowiadaniu wejdź na profil Andrzeja Olasa (uwaga - tego z Vero Beach a nie ze Szwecji) ustaw kursor nad opcją znajomi i wybierz opcję bliscy znajomi.
Jeśli chcesz przeczytać inne opowiadaniu Festynu - wróć do góry, do początku opowiadania i spójrz na prawą stronę ekranu - tam dostrzeżesz Archiwum Bloga. Klikając na wyszczególnione miesiące uzyskasz dostęp do wszystkich dotąd opublikowanych opowiadań. Możesz też sobie opowiadanie wydrukować - naciśnij Print na dole ekranu.
Książka "Dom nad jeziorem Ontario" jest zbiorem kilkunastu opowiadań. Jest trudno dostępna - nakład zostal wyczerpany, ale spróbuj ją wyguglować i kupić przez internet.
Książka "Jakże pięknie oni nami rządzili" jest dostępna na przykład w EMPIKU, a najłatwiej jest ją wyguglować i kupić na internecie.
W USA książki prowadzi księgarnia Nowego Dziennika +1 201 355 7496 albo http://www.dziennik.com/store.
Stowarzyszenie Dzieci Powstania Warszawskiego 1944 ma już swoją stronę internetową na Facebooku. Otwórz Facebook i wpisz: @dziecipowstaniawarszawskiego .
